บริษัท Mitsubushi Heavy Industries, LTD, (MHI) ได้ยิงนำส่งอวกาศยานด้วย จรวดนำส่ง H-2A Launch Vehicle No. 47 (H-11A F47) เมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ.2566 ได้สำเร็จในการการส่งกล้องโทรทรรศน์ XRISM กำลังสูงไปไว้ที่วงโคจรรอบโลกระดับต่ำ (Low Earth Orbit) และการส่งอวกาศยาน SLIM ไปดวงจันทร์
จรวดนำส่งของภารกิจนี้ครั้งนี้คือ H-2A Rocket ได้ยกตัว (Lift Off) ออกเดินทางเมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ.2566 เวลา 23.42 ตามเวลา GMT ตรงกับเวลา 08.42 ของวันที่ 7 กันยายน พ.ศ.2566 เวลา 0842 ตามเวลาท้องถิ่นญี่ปุ่น หรือเวลา 06.42 ในวันเดียวกัน ตามเวลาประเทศไทย หลังจากได้มีการเลื่อนการเดินทาง 10 วันด้วยสาเหตุการติดสภาพอากาศไม่อำนวยต่อการยิงนำส่ง โดยครั้งนี้ได้ยิงนำส่งจากท่าอวกาศยาน Tanegashima Space Center ซึ่งอยู่ตอนใต้ของประเทศญี่ปุ่น และจรวดนำส่งมุ่งหน้าไปทางมหาสมุทรแปซิฟิก
ภายหลังการเริ่มยิงนำส่ง 14 นาที 9 วินาที กล้อง XRISM ได้ดีดตัวออกจรวดนำส่งเข้าสู่วงโคจรลักษณะวงรี 550 x 500 กิโลเมตร (การโคจรที่มีระยะทางใกล้โลกที่สุด 500 กิโลเมตร และระยะทางไกลโลกที่สุด 550 กิโลเมตร โดยวัดจากระยะพื้นผิวโลก) และมีมุมเอียง (Inclination Angel) 31 องศา หลังจากนั้นอวกาศยาน ดำเนินการเดินทางต่อไปยังดวงจันทร์ โดยอวกาศยาน SLIM จะไม่เดินทางโดยตรงไปยังดวงจันทร์ และเมื่ออวกาศยานทำการจุดระเบิด (Burn) เข้าสู่วงโคจร Lunar Transfer Orbit หรือวงโคจรที่เดินทางไปดวงจันทร์ อวกาศยานจะมุ่งหน้าไปยังส่วนวงกว้างให้ไกลจากอิทธิพลแรงดูดของโลกและดวงจันทร์ แล้วจึงกลับเข้ามาสู่วงโคจร Lunar Transfer Orbit ซึ่งใช้เวลาประมาณ 4 เดือน ทำให้เส้นทางการเดินทางลักษณะนี้สามารถประหยัดเชื้อเพลิงเมื่อทำการจุดระเบิด
เมื่ออวกาศยาน SLIM เดินทางถึงดวงจันทร์ จะโคจรรอบดวงจันทร์ประมาณ 1 เดือนเพื่อปรับวงโคจรและเตรียมขั้นตอนการลงจอด เมื่อถึงกำหนดลงจอดจะใช้เวลา 20 นาที สำหรับลดระดับความสูงและลงจอดบนพื้นผิวดวงจันทร์ ด้วยลักษณะการลงจอดอวกาศยานที่มีขนาดเบาแต่มีความแม่นยำสูง ซึ่งเป็นจุดเด่นของภารกิจครั้งนี้
ส่วนบรรทุก (Payload) อยู่ด้านบนสุดของจรวดนำส่ง ได้บรรทุก Smart Lander for Investigation Moon (SLIM) ซึ่งเป็นอวกาศยานที่จะไปลงสำรวจบนดวงจันทร์ขององค์การสำรวจแอร์โรสเปซญี่ปุ่น (Japan Aerospace Exploration Agency หรือ JAXA) และกล้องโทรทรรศน์ X-Ray ภายใต้โครงการ XRISM (X-Ray Imaging and Spectroscopy Mission) ซึ่งเป็นกล้องโทรทรรศน์กำลังสูงที่สามารถรับคลื่น X-Ray จากอวกาศเพื่อนำมาสร้างเป็นภาพได้
สำหรับอวกาศยาน SLIM คาดว่าจะสามารถลงบนดวงจันทร์ในลักษณะ Soft Landing โดยสามารถปฏิบัติภารกิจบนดวงจันทร์ได้
สำหรับกล้องโทรทรรศน์ XRISM จะนำมาทดแทนกล้องโทรทรรศน์ Hitomi Space Science Observatory ของญี่ปุ่น ซึ่งเกิดความเสียหายเมื่อเกิดความผิดพลาดในการควบคุมความสูงประมาณ 1 เดือนหลังจากยิงนำส่งเมื่อปี พ.ศ.2559 และในที่สุดเกิดการแตกออกเป็นส่วนเล็กๆ ในอวกาศ
ลักษณะกล้องโทรทรรศน์ XRISM มีความยาว 8 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 3 เมตร และมีน้ำหนัก 2,300 กิโลกรัม ภายในติดตั้งอุปกรณ์ Soft X-Ray Spectrometer และกล้องถ่ายภาพ Soft X-Ray Imager โดยกล้องโทรทรรศน์สามารถทำงานได้ 3 ปีสำหรับการเก็บข้อมูลของ Hot Plasma Clouds ซึ่งก่อตัวเป็นกาแล็กซี่ รวมทั้งข้อมูลปรากฎการณ์ Extremely Energetic Cosmic Phenomena เช่น Supernovae และ Accreting Supermassive Black Holes
กล่าวได้ว่า อวกาศยาน SLIM จะทำให้ญี่ปุ่นเป็นชาติที่ 5 สำหรับการนำอวกาศยานลงบนพื้นผิวดวงจันทร์ ตามหลังอวกาศยาน Chantrayaan-3 ของอินเดียซึ่งสามารถลงจอดที่ขั้วดวงจันทร์ด้านใต้เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม 2566 ที่ผ่านมา แม้ว่าอากาศยานของรัสเซีย คือ Luna 25 ไม่ประสบความสำเร็จในการลงดวงจันทร์ เนื่องจากเกิดความผิดพลาดขณะทำการลงจอดเมื่อวันที่ 21 สิงหาคม 2566 รวมทั้งก่อนหน้านี้บริษัท ISpace ของญี่ปุ่นได้พยายามส่งอวกาศยาน HAKUTO-R MI ซึ่งเป็นส่วนลงจอดแต่เกิดความผิดพลาดขณะร่อนลงจอดเมื่อวันที่ 25 เมษายน 2566
ยิ่งไปกว่านั้น อวกาศยาน SLIM จะเป็นอวกาศยานลักษณะ Moon Sniper หมายถึงสามารถลงบนตำแหน่งของพื้นผิวดวงจันทร์ได้ภายในระยะ 100 เมตรของพื้นที่กำหนดจากระบบ Vision-Based Navigation โดยส่วนที่ลงจอด
เรียบเรียง : พนม อินทรัศมี
วันจันทร์ ที่ 11 กันยายน 2566
ที่มาของข่าวและภาพ :
– https://www.mhi.com/news/230907.html
– https://spacenews.com/japan-launches-moon-lander-and-x-ray-observatory
– https://www.space.com/japan-launches-slim-moon-lander-xrism-space-telescope
– https://xrism.isas.jaxa.jp/en/technology/detail_02
ที่มาของภาพ :
https://japannews.yomiuri.co.jp/
ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้
