
เมื่อวันที่ 20 สิงหาคม 2566 องค์การอวกาศ Roscosmos ของรัสเซียให้ข้อมูลเกี่ยวกับภารกิจเดินทางไปดวงจันทร์ของอวกาศยาน Luna-25 เกิดความผิดพลาดขณะอยู่ในขั้นตอนสุดท้ายของการลงจอดได้ตกลงบนพื้นผิวดวงจันทร์ในวันที่ 19 สิงหาคม 2566
ตามแผนการดำเนินอวกาศยานมีกำหนดลงจอดในวันที่ 21 สิงหาคม 2566 บริเวณขั้วดวงจันทร์ด้านใต้ (Lunar South Pole) ตำแหน่งของปล่องภูเขา (Crater) Boguslawsky อยู่ในตำแหน่งละติจูด (Latitude) 70 องศาใต้
เจ้าหน้าที่ Roscosmos ให้ข้อมูลว่าในวันที่ 19 สิงหาคม 2566 เวลา 07.10 (ตามเวลาตะวันออก) อวกาศยาน Luna-25 ได้รับคำสั่งให้ทำการจุดเครื่องยนต์เพื่อให้อวกาศยานเข้าสู่วงโคจรก่อนการลงจอด (Pre-Landing Orbit) รอบดวงจันทร์แต่การปรับเปลี่ยนวงโคจรนั้นมีความผิดพลาดเกิดขึ้น ทำให้เกิดสภาวฉุกเฉินในการปฏิบัติการบนอวกาศยาน
ข้อมูลเพิ่มเติมที่ได้รับต่อมาทำให้ทราบว่าเกิดความผิดพลาดเกี่ยวกับการทำงานในส่วนของ Onboard Flight Control System ในระบบ Variable Thrust Controller ซึ่งเป็นส่วนควบคุมระบบการขับเคลื่อนของอวกาศยาน ทำให้การจุดเครื่องยนต์เพื่อเปลี่ยนวงโคจรนี้ใช้เวลาประมาณนานกว่า 1.5 เท่าของเวลาที่ต้องการตามการวางแผน ส่งผลให้อวกาศเปลี่ยนวงโคจรลดลงและตกบนดวงจันทร์ในที่สุด ซึ่งข้อมูลที่ได้รับล่าสุดจากสถานีภาคพื้นพบว่าดาวเทียมอยู่ในวงโคจรที่ไม่เป็นตามที่วางแผนและตกลงในที่สุด
การรายงานผลยืนยันของทีมงานบริหารภารกิจครั้งนี้ รายงานว่าข้อมูลบนอวกาศยานเกิดขึ้นเมื่อเวลา 07.57 (ตามเวลาตะวันออก) โดยเจ้าหน้าที่ส่วนภาคพื้น (Ground Station) พยายามติดต่อกับอวกาศยานเพื่อแก้ไขวงโคจรแต่ไม่ได้รับการตอบรับจากอวกาศยานแต่อย่างใด ซึ่งการวิเคราะห์สาเหตุเบื้องต้นจากข้อมูลบนอวกาศยานพบว่าเกิดความผิดพลาดของการคำนวณค่าพารามิเตอร์ส่งผลให้อวกาศยานตกลงบนพื้นผิวดวงจันทร์ โดย นาย Aleksandr Ivanov รองผู้อำนวยการหน่วยงาน Development of Orbital Asset and Advanced Projects ซึ่งเป็นหน่วยงานคู่สัญญาสำหรับในโครงการนี้ ได้เข้ามาตรวจสอบและร่วมประชุมกับทีมงานอยู่ตลอดเวลาและทราบถึงสถานาของอวกาศยาน Luna-25 จนเกิดความผิดพลาดดังกล่าว
รัสเซียได้ส่งอวกาศยาน Luna-25 ไปดวงจันทร์เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2556 เวลา 02.11 ตามเวลากรุงมอสโค ด้วยจรวดนำส่ง Soyuz-Fregat จากท่าอวกาศยาน Vostochny Cosmodrome โดยกำหนดลงบนพื้นผิวดวงจันทร์บริเวณขั้วโลกด้านใต้ในวันที่ 21 สิงหาคาม 2566 แต่เกิดความผิดพลาดทำให้ไม่สามารถลงจอดได้
ขณะเดียวกันกับภารกิจนี้ อินเดียได้ส่งอวกาศยาน Chandrayaan-3 เดินทางไปดวงจันทร์เช่นเดียวกัน แต่เริ่มออกเดินทางไปก่อนคือวันที่ 14 กรกฎาคม 2566 ด้วยจรวดนำส่ง GSLV Mark 3 (LVM3) จากท่าอวกาศยาน Sathis Dhawan Space Center ในเมือง Sriharikota, Andhra Pradesh และจะลงจอดบนดวงจันทร์ในวันที่ 23 สิงหาคม 2566 โดยในวันที่ 17 สิงหาคม 2566 ส่วนลงจอด (Lander) ที่มีชื่อคือ Vikram Lander สามารถแยกตัวออกจากส่วน Propulsion Module และอยู่ในขั้นตอนสุดท้ายสำหรับการลงจอด โดยตำแหน่งที่ลงจอดอยู่ในบริเวณขั้วโลกด้านใต้ ซึ่งเป็นส่วนที่คาดว่ามีหลักฐานของน้ำแข็งที่สามารถนำน้ำมาใช้ประโยชน์ทั้งในด้านดำรงชีพบและเป็นเชื้อเพลิงในภารกิจอื่นด้านอวกาศที่จะต่อยอดต่อไป
ข้อมูลจากผู้เรียบเรียง
การลงจอด (Landing) ของอวกาศยาน ซึ่งมีคำที่พบบ่อยในบทความหรือข่าว แบ่งได้ออกเป็นสองประเภทคือ Soft Landing และ Hard Landing โดย Soft landing เป็นการลงจอดที่อากาศยานมีความปลอดภัยและยังคงควบคุมอากาศยานให้สามารถปฏิบัติภารกิจอื่นต่อไปได้ แต่ Hard Landing เป็นการลงจอดในลักษณะที่ไม่สามารถควบคุมได้และเกิดความเสียหายกับอากาศยาน อุปกรณ์หรือมนุษย์ (กรณีที่มีมนุษย์เดินทางไปกับอวกาศยาน)
การลงจอดแบบ Hard Landing ในด้านกิจการอวกาศ ไม่ได้กล่าวเป็นความผิดพลาด หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งเป็นการประสบความสำเร็จในบางส่วนสำเร็จการเดินทางไปยังดาวดวงอื่นในอวกาศ เนื่องจากการเดินทางลักษณะนี้มีความยากและความซับซ้อนต่อการควบคุมการเดินทางและลงจอด ซึ่งข้อมูลที่เกิดขึ้นแม้ว่าเป็นความผิดพลาด แต่ข้อมูลที่ได้มาจะนำมาวิเคราะห์หาสาเหตุที่แท้จริง (Root Cause) แล้วนำมาแก้ไข ปรับปรุงและพัฒนาระบบสำหรับการเดินทางครั้งต่อไป
เรียบเรียง : นาวาอากาศเอก ดร.พนม อินทรัศมี
วันจันทร์ ที่ 21 สิงหาคม 2566
ที่มาของข่าวและภาพ :
– https://spacenews.com/luna-25-crashes-into-moon-after-orbit-maneuver/
– https://www.russianspaceweb.com/luna-glob-flight.html#0819
ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้